De zorgsector staat voor grote uitdagingen. Mensen leven langer en krijgen ook vaker te maken met chronische ziektes. Tegelijkertijd zijn er minder zorgprofessionals beschikbaar om in deze groeiende zorgvraag te voorzien. Er is een groeiende behoefte aan een nieuwe manier van werken, waarbij zorgprofessionals, zorgvragers en hun omgeving sámen kijken naar wat belangrijk is voor een zinvol en waardevol leven.
Om een nieuwe manier van werken te kunnen introduceren, is een kader dat richting geeft aan passende en mensgerichte zorg noodzakelijk. Het Generiek Kompas is het kwaliteitskader voor de zorg dat hiervoor is ontwikkeld. Het biedt handvatten om zorg af te stemmen op de specifieke situatie van de zorgvrager en stimuleert samenwerking tussen de verschillende betrokken zorgprofessionals en mensen uit de directe omgeving van de zorgvrager.
Zoals gezegd is het Generiek Kompas een kwaliteitskader dat is ontwikkeld om zorgprofessionals te ondersteunen bij het leveren van passende, mensgerichte zorg. Het vervangt de huidige kwaliteitskaders voor de thuiszorg, wijkverpleging en verpleeghuiszorg en biedt een breed toepasbaar raamwerk voor alle vormen van zorg en welzijn. De belangrijkste pijlers binnen het Kompas zijn passende zorg, mensgericht werken, samenwerking en transparantie. Deze pijlers leggen de basis waarop de levering van zorg die aansluit bij de wensen en behoeften van de zorgvrager steunt.
Het Generiek Kompas is ontwikkeld door verschillende organisaties en beroepsverenigingen binnen de zorgsector, waaronder Actiz, Verenso, Zorgthuisnl, en Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN). Deze samenwerking heeft gezorgd voor een breed gedragen, goed doordacht kader dat sinds 2023 de basis vormt voor passende en mensgerichte zorg en aansluit bij de behoeften van zowel zorgprofessionals als zorgvragers. Zorgaanbieders, zorgprofessionals en toezichthouders gebruiken het sindsdien als uitgangspunt voor kwaliteitsverbetering en verantwoording. Je kunt het Generiek Kompas eigenlijk zien als een praktische vertaling van de principes van waardegedreven zorg. Het maakt concreet hoe zorgprofessionals in hun dagelijks werk mensgericht en waardegericht kunnen handelen.
Een kwaliteitskader zoals het Generiek Kompas is essentieel voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Het helpt zorginstellingen en -professionals om hun werk af te stemmen op de unieke behoeften van zorgvragers en stimuleert een meer mensgerichte benadering van zorg.
Voor zorginstellingen heeft dit zeker consequenties: zij zullen hun processen en werkwijzen moeten aanpassen om de geleverde zorg beter aan te laten sluiten bij de wensen en behoeften van zorgvragers. Dit vraagt om transparantie en samenwerking – zowel binnen de organisatie als met externe partners.
Het Generiek Kompas sluit aan bij bestaande kaders die zijn bedoeld en opgesteld om kwaliteit op een structurele en constructieve manier te managen, zoals het kwaliteitskader wijkverpleging en governance in de zorg, maar het staat er tegelijkertijd ook boven, omdat het een overkoepelend raamwerk biedt dat zorgaanbieders, professionals en toezichthouders helpt om samen te werken aan de verbetering van de zorgkwaliteit.
Voor zorgaanbieders en zorgprofessionals brengt het Generiek Kompas een verandering in de manier van werken met zich mee. Het vraagt om een meer holistische benadering van zorg, waarbij niet alleen wordt gekeken naar de medische behoeften van de zorgvrager, maar ook naar hun persoonlijke wensen en voorkeuren.
Een concreet voorbeeld van deze benadering is het open gesprek tussen de zorgprofessional en de zorgvrager. Daarin staan de wensen en behoeften van de zorgvrager centraal, en het gesprek helpt om te bepalen welke zorg precies nodig is en op welke wijze deze het beste kan worden geleverd en georganiseerd.
De implementatie van het Generiek Kompas kan uitdagingen met zich meebrengen, zoals de noodzaak om bestaande processen aan te passen en de samenwerking tussen verschillende disciplines te verbeteren. Het vraagt ook om een cultuurverandering binnen organisaties, waarbij zorgprofessionals worden gestimuleerd om continu te leren en zich te ontwikkelen.
Om het Generiek Kompas succesvol te implementeren, is het belangrijk om draagvlak te creëren binnen de organisatie. Dit kan door zorgprofessionals te betrekken bij het proces en hen te informeren over de voordelen van het nieuwe kwaliteitskader voor de zorg. Het organiseren van workshops en trainingen om zorgprofessionals vertrouwd te maken met de bouwstenen van het Generiek Kompas is een zinvol startpunt. Het gebruik van ondersteunende tools, zoals kwaliteitsmanagementsystemen en digitale hulpmiddelen, kan helpen om de implementatie te vergemakkelijken.
Samenwerking en communicatie zijn cruciaal voor een succesvolle implementatie. Zorg ervoor dat alle betrokkenen – van zorgprofessionals tot management en externe partners – op de hoogte zijn van de doelen en werkwijzen van het Generiek Kompas. Dit bevordert een gezamenlijke inspanning om de zorgkwaliteit te verbeteren.